Ostomi Temel Bilgiler

Stomalı Birey Destek Bilgileri

Stoma

Ameliyat sonrası eğer hasta kolostomi, ileostomi, ya da ürostomiye sahipse, dışkı (gaita ya da idrar) vücut dışına stoma aracılığıyla çıkar ve dışkının toplanması ve stoma etrafındaki cildin korunması için bir sistem kullanılması gerekir. Bunlar ostomi bakım sistemleridir. Stomalar birbirinden farklıdır. Her stoma şekil ve büyüklüğüne farklı bakım zorlukları çıkarabilir. Bu bölüm stomanızın tipini anlamanız ve en iyi bakım için gerekli bilgilere ulaşmanız için tasarlandı.

Tüm sıvı ya da yarı sıvı gaita, cilt üzerinde kaldığı süre içerisinde cilde zarar verebilir. Özellikle idrar ve ileostomi drenajı yüksek miktarda sindirim enzimi içerdiğinden katı gaitaya oranla peristomal cildi daha çabuk irite edip zedeleyebilir. Sağlıklı peristomal cilt için stoma etrafına iyi oturuş sağlayan bir adaptör ve iyi bir toplama torbası gereklidir.

Stoma sinir ucu içermez ve acı duygusu yoktur. Bununla birlikte zengin kan damarı yapısı nedeniyle sert bir şekilde silindiğinde hafif kanama olabilir. 

Farklı stoma tipleri:

  • Çıkıntılı Stoma
  • Flush (düz) Stoma
  • Retrakte (çökük) Stoma

Healthy skin

 İdeal durumlarda, ostomi ameliyatı sırasında cerrah cilt yüzeyine çıkıntısı olan stoma  oluşturu ( çıkıntılı stoma). Böylece adaptör stomanın dış yüzeyine rahatça oturmasına  olanak sağlanır.Çıkıntılı stomaya sahip hastada ana hedef, stoma kenarlarına sızıntısız  bir oturuş sağlamaktır. Bu sayede gaitanın adaptörün altına sızması ve peristomal cilde  zarar vermesinin engellenmesi hedeflenir. .

 Çıkıntılı stoma bakımı kolay ve tercih edilen bir durum olmakla beraber bazı stomaları  yönetmek zordur. Bunlara iki örnek flush ( düz) ve retrakte (içeri göçük) stomalardır.

Yönetim hedefi:
Peristomal cildi gaita veya idrarın zararlı etkilerinden koruyacak ve uygun şekilde stomal çıktıyı toplayıp muhafaza edecek sızıntısız yapışkanlık sağlayan bir sistem.

flushstoma_m.jpg

 Çıkıntılı stomadan farklı olarak flush (düz) stoma abdomende cilt yüzeyinde çıkıntı  oluşturmaz. İsminden de anlaşılacağı üzere cilt ile aynı seviyededir. Düz stomalar  cerrahin tercih ettiği ameliyat tekniğiyle alakalı olabileceği gibi zaman içerisinde de  oluşabilir, hatta çıkıntılı bir stoma da düz hale gelebilir.

 Düz stomalarda konveks sistemlerin kullanımlası gerekebilr. Konveks yapıda adaptör  içeren sistemler, stoma kenarlarına nazik bir basınç yaparak, stomanın dışarı doğru  çıkıntılı hale gelmesine yardımcı olabilir. .

Yönetim hedefi:
Eşit olmayan cilt yüzeyini elimine ederek konveks sistemin yapışabileceği cilt yüzeyi yaratmak ve sistemin yaptığı nazik basınçla stomada çıkıntı sağlamak.

retractedstoma_m.jpg

 Retrakte stoma, cilt yüzeyinin altına doğru hafifçe girinti oluşturmaktadır. Retrakte  stomalar, zaman içerisinde iç cerrahi skarlaşma, kilo dalgalanmaları ve diğer  öngörülemeyen durumlardan ötürü oluşabilmektedir. 

 Flush  stoma gibi retrakte stoma da konveks  cilt bariyeri kullanımını gerektirmektedir.  Bu durum, daha büyük ölçüde bir stoma çıkıntısı elde etmeye sebep olacak ve yapışma  ile rahat kullanımı daha kolay hale getirecektir.

 

Yönetim Hedefi:
Düz olmayan cilt yüzeylerinin giderilmesi, konveks torba  sisteminin yapışabileceği ve stoma etrafındaki yüzey alanına bastırarak stomal çıkıntının derecesinin artırılabileceği bir düz yüzey yaratmaktadır.

Daha fazla bilgi için 444 51 69

Bakım Ürünleri


Bakım ürünleri kullanımı stomayla yaşayan bireylerin özel ihtiyaçlarını kolayca karşılamasına yardımcı olur. Burada bazı kullanım önerileri bulabilirsiniz.

  • Stomahesive® Pasta
  • Stomahesive® Koruyucu Pudra
  • Stomahesive® Seals

Stomahesive® Pasta stoma ile adaptör arasındaki boşluğu kapatmak için kullanılır.  

Doğru Uygulama:
Adaptörün arkasına, orta açıklığın etrafına ince bir tabaka olacak şekilde uygulayın. Pastayı yaymayın. Vücuda yapıştırmadan önce bir dakika kadar bekleyin.

 

Yanlış Uygulama:
Do not apply like this!

 

Önemli:
Sadece dışarıdan kullanım içindir. Açık yaraya uygulamayın.

 

Stomahesive® Pudra cilt yıpranmış veya aşınmış ise kullanınız. Yıpranmış ciltteki nemi emerek kullanım süresinin artmasına yardımcı olurken, cilt irritasyonu oluşmasını engellemeye yardımcı olur. (Latex içermez) 


Stoma etrafına veya irrite olmuş cilde ince bir toz tabakası halinde uygulayın                           

 

Üzerine koruyucu bariyer mendil veya sprey uygulayın

 

       

Çeşitli şekiiler verilebilen, yuvarlak ostomi bakım ürünü. Düzensiz kenarlar, retrakte stoma etrafındaki cilt ve yıpranmış cilt gibi alanlarda nem emen ekstra bariyer görevi görerek ek koruma sağlar. Özel moldable (şekillendirilebilir) yapıdaki hidrokolloid bariyer jelleşerek stoma ve adaptör arasındaki boşluğu doldurur ve cildin korunmasına yardımcı olur.

Kullanım şekilleri*:

Stoma etrafı için geriniz.
Her iki taraftaki koruma bandını çıkarınız ve uygun şekli veriniz. Zor bölgelerde kullanım için kesilebilir, tekrar birleştirilerek kullanılabilir. Şekil verdikten sonra stoma etrafına uygulayınız ve uygun oturuş sağladığından emin olunuz.

 

Doğrudan torba sistemine uygulama.
Koruma bandını çıkararak istenen şekli veriniz ve direkt olarak ostomi sitemi cilt bariyeri - adaptörünün üstüne uygulayınız. 

 

Düzensiz alanları doldurmak.
Her iki taraftaki koruma bandını çıkarınız, küçük parçalara ayırınız ve yuvarlayarak şekil veriniz.  . Gerekirse kesebilir, birleştirip tekrar şekil verebilirsiniz. 

 

*Tam uygulama için kullanım talimatına bakınız.

Faydalı Bilgiler:
Tüm stoma tipleri için uygundur. Kişisel tercihe göre, daha kolay kullanım için, vücut sıcaklığına uygun olacak şekilde (ellerin arasında) ısıtılabilr.  

Peristomal Cilt Problemlerinin Yönetimi


Bazen peristomal cilt problemi yaşayan kişilerle karşılaşabilirsiniz.Yönetimin ilk basamağı ne tür bir sorunla karşılaştığınızı tanımlamaktır. Aşağıda bazı yaygın görülen peristomal cilt problemi tiplerini ve bunlar hakkındaki genel bilgileri bulabilirsiniz. Aşağıdaki linklere basarak semptomlar hakkındaki bilgileri ve yönetim önerilerini görebilirsiniz.

Maya mantarı enfeksiyonları (fungal kandida)

Tanım/Nedenler:

Sızıntı, terleme, antibiyotik tedavisi veya çatlamış deri.

Semptomlar:

  • Kaşıntılı, kabarık kızarmış cilt.
  • Olası vajina, ağız veya cilt kıvrımlarında enfeksiyon (kalça, kasık bölgesi gibi).

Alerjik kontakt dermatit

Tanım/Nedenler:

Temas ettiğinde cildi tahriş eden madde ve kimyasal bileşenlere maruz kalış (yani bant, adaptör, sabun, yapışkanlar, tozlar, pasta veya torba malzemesi).

Semptomlar:

  • Kızarıklık, kaşıntı, bozulmuş cilt..
  • Ostomi sisteminin kapladığı alanın bir kısmında mantar kaynaklı irritasyon.
  • Allerji geçmişi.

İrritan dermatit

Tanım/Nedenler:

Genellikle torba sisteminin altından sızıntı olması nedeniyle dışkı veya idrarla temas sonucu peristomal cildin enflamasyonu.

Semptomlar:

  • Kızarıklık
  • Ağrı
  • Nemli cilt

Pseudoverrucous lezyonları

(Hiperplazi, genellikle PEH olarak adlandırılır)

Tanım/Nedenler:

Genellikle adaptörün çok büyük açılması nedeniyle cildin kronik olarak idrara maruz kalmasıyla oluşur.

Semptomlar:

  • Ağrı
  • Stoma etrafında siğil benzeri gri veya mor renkli kalınlaşmış alanlar
  • Sık görülen sızıntı veya kanama
  • Stoma üzerinde veya adaptör üzerinde beyaz kumsu, pütürlü granüller

Folikülit

Tanım/Nedenler:

Genellikle peristomal ciltteki kılların travmatik olarak kopması (örneğin cilt bariyerini ciltten kopararak çıkarma, çok derin traş, peristomal cildi çok bastırarak temizleme) nedeniyle kıl folikülünde oluşan enflamasyon.

Semptomlar:

  • Kızarık, iğne başı şeklinde kabarıklık veya stoma etrafındaki kıl foliküllerinin dibinde enfeksiyon.

Basınç ülseri

Tanım/Nedenler:

Kemer gibi bir ostomi aparatı, sıkı giysiler, sert adaptörler, peristomal herni veya iş alışkanlıkları nedeniyle peristomal ciltte oluşan yaralar.

Semptomlar:

  • Ağrı veya kanama
  • Düzensiş şekilli yara
  • Sızıntı
  • Azalan kullanım süresi

Sedef Hastalığı

Tanım/Nedenler:

Torba sistemi ve cilt bariyerlerinin altında oluşabilen, sık rastlanan bir cilt bozukluğu.

Semptomlar:

  • Çeşitli büyüklükte beyazımsı pullu bölgeler
  • Kaşıntı
  • Bozuk cilt

Pyoderma gangrenosum

Tanım/Nedenler:

Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi iltihaplı bağırsak hastalıklarıyla ilişkili olarak görülen enflamatuar cilt hastalığı.

Semptomlar:

  • Kırmızıdan mora kadar değişen renklerde sınırı olan düzensiz şekilli, ağrı yapan, iltihaplı ülserler. Genelde bacaklarda, kalçada, yüzde ve peristomal alanda görülür.

Kaput Meduza

Tanım/Nedenler:

Stoma etrafındaki kutanöz damarların dilatasyonu sonucu ciltte oluşan mavimsi mor renk değişikliği.

Semptomlar:

  • Stoma etrafında mavi/mor alanlar, düzensiz şekilli, küçük kan damarları.